Prawo żywnościowe
- Konsolidacja i zapewnienie spójności przepisów
Prawo żywnościowe powinno stanowić, wyodrębnioną w sposób systemowy, dziedzinę prawa polskiego, zharmonizowanego z prawem europejskim. Złożony proces dostosowania polskiego ustawodawstwa żywnościowego do wymagań Unii Europejskiej w okresie przedakcesyjnym pogłębił brak przejrzystości polskiego ustawodawstwa żywnościowego.
Federacja podtrzymuje prezentowaną wcześniej opinię o konieczności konsolidacji i uproszczenia prawa żywnościowego.
- Procedury w zakresie tworzenia i wprowadzania przepisów
Dostosowywanie przepisów do regulacji unijnych jest procesem ciągłym, wymagającym absolutnego przestrzegania zasad przejrzystości przy jego tworzeniu i harmonizacji.
Obecnie większość unijnych przepisów ma charakter rozporządzeń, które obowiązują bezpośrednio wszystkie państwa członkowskie. Wdrożenie tych przepisów w życie wymaga stworzenia odpowiednich warunków oraz przygotowania krajowych podmiotów do ich stosowania. Federacja uważa za niezwykle istotne wzmocnienie roli konsultacji społecznych przy tworzeniu nowych przepisów prawnych.
PFPŻ postuluje potrzebę aktywnego udziału Rządu w procesach tworzenia prawa żywnościowego Unii Europejskiej. Wymaga to stworzenia systemu opartego o współpracę Rządu, partnerów społecznych i polskich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim oraz odpowiedniej współpracy i oddziaływania na poziomie wspólnotowym oraz w państwach członkowskich UE. System taki powinien się opierać o wzajemne informowanie i wspieranie stanowisk wypracowanych na szczeblu krajowym.
PFPŻ deklaruje wolę współpracy przy tworzeniu przepisów UE, zarówno w kraju - w zakresie profesjonalnego wsparcia ustawodawcy, jak i na poziomie wspólnotowym poprzez oddziaływania w europejskich organizacjach przetwórców żywności, w szczególności Konfederacji Przemysłu Żywności i Napojów UE (FoodDrinkEurope).
Bezpieczeństwo żywności
- Bezpieczeństwo żywności a jakość zdrowotna
Osiągnięciem ustawodawstwa UE jest skoncentrowanie wymagań na problemach związanych z ochroną konsumentów pod względem zapewnienia bezpieczeństwa żywności (ochrona zdrowia) oraz ich rzetelnym informowaniu (ochrona interesów).
PFPŻ stoi niezmiennie na stanowisku uznającym priorytet bezpieczeństwa żywności. Uważamy, że nieuzasadnione jest jednak podtrzymywanie unormowań prawnych, narzucających operatorom żywności trudne do realizacji zadanie zapewnienia jakości zdrowotnej żywności. Rozszerzenie wymagań również o wartość odżywczą i jakość organoleptyczną, w przypadku rzeczywistego ich egzekwowania, może stworzyć dodatkową barierę dla rozwoju sektora żywnościowego.
- Odpowiedzialność producenta i system HACCP
Odpowiedzialność wszystkich operatorów działających w sektorze żywnościowym, w zakresie bezpieczeństwa wprowadzanej do obrotu żywności, wymaga stosowania przepisów prawnych, zasad etycznych w produkcji, dystrybucji i handlu żywnością oraz odpowiedniej informacji dotyczącej ryzyka.
Zgodnie z wymaganiami prawa, operator żywności wdraża i doskonali systemy kontroli wewnętrznej, w tym także HACCP oraz możliwość podążania śladem, ocenę dostawców i zasady ochrony środowiska. W przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa konsumenta, udostępniane są wszelkie informacje, umożliwiające ocenę ryzyka i podjęcie działań mających na celu minimalizację zagrożenia dla zdrowia konsumentów.
System HACCP, ze względu na swoją specyfikę oraz potrzebę jego indywidualnego opracowywania w każdej jednostce, stawia przedsiębiorcom wysokie wymagania w zakresie wiedzy, pozyskiwania informacji oraz zaangażowania zatrudnionych pracowników i opracowywania dokumentacji. Operatorzy nie powinni być pozostawieni “sami sobie” w procesie wdrażania, stosowania, weryfikacji i doskonalenia systemu kontroli wewnętrznej.
PFPŻ uważa, że Rząd z jednej strony powinien wspierać małe jednostki w budowaniu systemów kontroli wewnętrznej, a z drugiej strony zapewnić odpowiednią informację opartą o badania naukowe i monitoring w zakresie istniejących zagrożeń.
PFPŻ popiera koncepcję stopniowego wprowadzania systemu HACCP z koniecznością indywidualnego podejścia, ze względu na wielkość firmy, zakres jej działalności oraz lokalne uwarunkowania.
PFPŻ uczestniczy w szerzeniu wiedzy w zakresie zasad GHP, GMP i HACCP oraz wspiera wdrażanie systemów zapewnienia bezpieczeństwa żywności w małych i średnich przedsiębiorstwach. W ramach współfinansowanego przez Komisję Europejską międzynarodowego programu PHARE BSP p.n. “Bezpieczeństwo żywności w rozszerzonej Unii Europejskiej” dzięki aktywności PFPŻ ponad 70 polskich przedsiębiorstw otrzymała pomoc techniczną w zakresie wprowadzania dobrych praktyk higienicznych i systemu HACCP.
PFPŻ opublikowała 8 poradników dla wybranych branż przemysłu żywnościowego, które zgodnie z ustawowymi wymaganiami uzyskały zatwierdzenie przez Głównego Inspektora Sanitarnego oraz zostały bardzo dobrze ocenione przez użytkowników.
- Rola państwa w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności
Rola państwa w zapewnieniu bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów jest niezaprzeczalnie ważna, a prawo UE nakłada na rządy krajów członkowskich obowiązek podejmowania szeregu przedsięwzięć i różnego rodzaju dostosowań.
W zapewnieniu bezpieczeństwa produktów istotną rolę odgrywa planowe i systematyczne badanie zanieczyszczeń surowców rolnych i wytwarzanych z nich produktów - monitoring żywności, który powinien być ściśle powiązany z kontrolą stanu środowiska naturalnego: gleb, wód oraz powietrza, zgodnie z aktualnymi planami i działaniami UE.
PFPŻ podkreśla, że istnieje także pilna potrzeba wdrażania systemu postępowania w sytuacjach kryzysowych (zagrożeń niespodziewanych). Uruchomiony w kraju Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Spożywczych i Środkach Żywienia Zwierząt (RASFF) wymaga uproszczenia i ciągłego dostosowywania do zmieniającego się systemu europejskiego w tym zakresie. Należy podkreślić, że przedstawiciel PFPŻ wchodzi w skład zespołu ekspertów RASFF, co powinno przyczynić się do lepszej komunikacji z operatorami biznesu żywnościowego, PFPŻ, dzięki kontaktom z organizacjami przetwórców żywności w innych państwach, może korzystać z doświadczenia innych krajów UE, w których przemysł żywnościowy aktywnie uczestniczy w pracach zespołów decyzyjnych w ramach RASFF.
PFPŻ popiera wprowadzenie do przepisów obowiązku identyfikowalności (możliwości podążania śladem) żywności. Uważamy jednak, że wymagania prawne w tym zakresie nie powinny wykraczać poza kwestie bezpieczeństwa żywności. Zapewnienie identyfikowalności w wypadku licznych produktów jest kosztowne i prowadzone w nieuzasadnionym zakresie spowoduje pogorszenie sytuacji na rynku żywności.
PFPŻ podkreśla potrzebę intensyfikacji działań Państwa w obszarze opracowywania i wdrażania programów edukacyjnych i prowadzenia kampanii społecznych w zakresie uświadamiania konsumentów, co do roli higieny oraz przestrzegania warunków chłodniczych w domowym przechowalnictwie żywności, zmiany stereotypów w zakresie stosowanych substancji dodatkowych, wyjaśniania zasad znakowania żywności itp.
Kontrola urzędowa procesów produkcji, przetwórstwa i obrotu żywnością
PFPŻ podtrzymuje postulowaną wielokrotnie potrzebę utworzenia jednolitej i kompleksowej Inspekcji Żywności. Takie podejście umożliwi prowadzenie planowej kontroli wszystkich obszarów działania w sektorze, zwiększy jej efektywność i skuteczność oraz zmniejszy uciążliwość dla podmiotów objętych urzędową kontrolą żywności.
PFPŻ uważa, że prowadzona reforma bazy laboratoryjnej inspekcji powinna być kontynuowana.
Niezbędnym elementem reformy systemu urzędowej kontroli żywności jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji inspektorów, zarówno w zakresie technologii żywności, towaroznawstwa, systemów jakości, jak i procedur i zasad prowadzenia kontroli.
“Polska Federacja Producentów Żywności” będzie nadal kontynuować działania, w zakresie przewidzianym naszym statutem, zmierzające do doskonalenia sytuacji legislacyjnej w naszym kraju oraz promowania najlepszych wzorców organizacji systemu urzędowej kontroli żywności.
