Sektorowa Rada ds. Kompetencji –
Sektor Żywności Wysokiej Jakości stanowi forum wymiany informacji o potrzebach
i wymaganiach dotyczących zarówno kwalifikacji, jak i kompetencji pracowników
wszystkich szczebli produkcji w sektorze żywnościowym, z uwzględnieniem
pracodawców, przedstawicieli edukacji formalnej i nieformalnej oraz rynku
pracy. Celem działania Rady jest zwiększenie wiedzy o potrzebach
kwalifikacyjno-zawodowych w Sektorze.
Sektorowa
Rada ds. Kompetencji – Sektor Żywności Wysokiej Jakości pozytywnie opiniuje
ewaluację przepisów dotyczących praktycznej nauki zawodu. Popieramy zmiany w
przepisach mające na celu doprowadzenie, by praktyczna nauka zawodu odbywała
się w jak największym wymiarze u pracodawców. Zajęcia praktyczne organizuje się przecież dla uczniów i młodocianych w
celu zastosowania i pogłębienia zdobytej wiedzy i umiejętności zawodowych w
rzeczywistych warunkach pracy oraz opanowania przez nich umiejętności
zawodowych niezbędnych do podjęcia pracy w danym zawodzie. Szkoła prowadząca
kształcenie zawodowe powinna zatem realizować kształcenie zawodowe w oparciu o
jak najszerszą współpracę z pracodawcami.
Zmiany
wprowadzone nowym rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie
praktycznej nauki zawodu (rozporządzenie z dnia 22 lutego 2019 r., Dz.U. z 2019
r. poz. 391), zwane dalej „rozporządzeniem”, doprowadziły do uelastycznienia
wymagań dotyczących kwalifikacji instruktorów praktycznej nauki zawodu u
pracodawców w zakresie posiadania przygotowania pedagogicznego oraz stażu pracy.
Obecnie wymagane jest, aby osoby takie posiadały co najmniej kurs pedagogiczny
dla instruktorów praktycznej nauki zawodu. Przyjęte rozwiązania są bardzo
korzystne, gdyż warunek posiadania instruktorów z kwalifikacjami wymaganymi od
nauczycieli stanowił blokadę dla wielu pracodawców zainteresowanych włączeniem
się w organizację kształcenia praktycznego uczniów i młodocianych pracowników.
W
rozporządzeniu zrezygnowano także z wymogu dotyczącego konieczności wykazania
się stażem pracy nabytym dopiero po uzyskaniu dyplomu i zmniejszono wymiar
stażu pracy dla instruktora praktycznej nauki zawodu posiadającego dyplom
ukończenia studiów wyższych.
W zakresie wprowadzonych tych zmian nie możemy jednakże nie zauważyć ryzyka, iż
liberalizacja przepisów dotyczących stażu pracy instruktorów praktycznej nauki
zawodu może okazać się zbyt dużym ułatwieniem w podejmowaniu pracy dydaktycznej
i wychowawczej z uczniami lub młodocianymi i może negatywnie wpływać na poprawę
jakości kształcenia i przygotowania zawodowego uczniów i młodocianych
pracowników. Osoby bowiem je przeprowadzające, posiadające dyplom ukończenia
studiów, na kierunku odpowiednim dla zawodu, którego będą nauczać, lub innym,
aktualnie muszą wykazać się stażem niższym niż dotychczas, a tym samym mogą być
osobami, które same nie nabyły odpowiedniego poziomu kompetencji w zawodzie
którego będą nauczać.
Zwracamy
uwagę na problemy interpretacyjne w zakresie przepisów dotyczących kwalifikacji
instruktorów praktycznej nauki zawodu. Instruktorzy praktycznej nauki zawodu
nie posiadający kwalifikacji wymaganych od nauczycieli praktycznej nauki zawodu
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, oprócz ukończenia kursu pedagogicznego
muszą spełniać jedno z wymagań określonych w § 10 ust. 4 rozporządzenia, w tym
posiadać tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie
pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać i odpowiedni staż pracy w zawodzie,
którego będą nauczać. Od wielu lat podnoszona jest przez pracodawców potrzeba
interpretacji przepisów rozporządzenia w szczególności w zakresie określenia
„zawód pokrewny”.
Tutaj
należy podkreślić, iż nieprawidłowa interpretacja tego zapisu skutkuje odmową
refundacji pracodawcom kosztów związanych z praktyczną nauką zawodu, w
szczególności w formie przygotowania zawodowego młodocianych. Podstawą odmowy
jest nie spełnienie przez pracodawcę wymogów formalnych. Często konsekwencjami
takich rozbieżności w interpretacji zapisu rozporządzenia są sprawy
rozstrzygane na drodze postępowania sądowego. Niepotrzebne kłopoty, wydłużenie
całej procedury rozliczeń z pracodawcą mogą zniechęcić firmy do prowadzenia
praktycznej nauki zawodu. Co nie jest pożądanym efektem.
W związku
z powyższym postulujemy aby:
· zostało
zdefiniowane pojęcie „zawód pokrewny”.
Drugą kwestią, która jest
sygnalizowana w odniesieniu do instruktorów zawodu jest zagadnienie od kiedy
należy liczyć wymagane doświadczenie zawodowe instruktorów, czy od pozyskania
danego dyplomu, czy okres faktycznego wykonywania zawodu. Problem ten jednak
nie wynika z braku precyzyjności przepisów rozporządzenia. Jak wskazywano bowiem
powyżej w rozporządzeniu zrezygnowano z wymogu dotyczącego konieczności
wykazania się stażem pracy nabytym dopiero po uzyskaniu dyplomu. Także
przeciwne stanowisko reprezentują osoby, które nie zapoznały się należycie ze
zmianami wprowadzonymi rozporządzeniem.
